Spotkanie UKN 24-26 października 2018 na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu!

Uprzejmie informujemy, że siódme spotkanie UKN w VI kadencji odbyło się w dniach 24-26 października 2018 na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu

Ramowy program posiedzenia
Uniwersyteckiej Komisji Nauki

24 – 26 października 2018

na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu

24 października 2018 (środa)

Przyjazd uczestników do Torunia

19⁰⁰ – Kolacja w hotelu Bulwar

25 października 2018 (czwartek)

7³⁰ – 8³⁰ – Śniadanie w hotelu
8⁵⁰ – 8⁵⁵ – Przejście do Collegium Maximum UMK, Plac Rapackiego 1.

Obrady – Sesja I
9³⁰ – 10¹⁵	Otwarcie i przyjęcie porządku obrad prof. dr hab. Stanisław Kistryn, Przewodniczący UKN, Prorektor UJ Powitanie gości i prezentacja Uniwersytetu Mikołaja Kopernika prof. dr hab. Andrzej Tretyn, Rektor UMK, Piotr Całbecki, Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Michał Zaleski, Prezydent Miasta Torunia.
10¹⁵ – 10⁴⁵	Polskie uczelnie w globalnych rankingach “by subject” – gdzie jesteśmy, gdzie być możemy Waldemar Siwiński, Prezes Fundacji Edukacyjnej PERSPEKTYWY
10¹⁵ – 11³⁰	Finansowanie nauki i szkolnictwa wyższego dr hab. Sebastian Skuza, Podsekretarz stanu, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
11³⁰ – 12⁰⁰	Przerwa kawowa
Obrady – Sesja II
12⁰⁰ – 13¹⁵	Aspekty wdrażania Ustawy 2.0 – dyskusja poprzedzona wprowadzeniem przedstawiciela MNiSW Dr hab. Sebastian Skuza, Podsekretarz stanu, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego / dr Anna Budzanowska, Dyrektor generalny, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
13¹⁵ – 14⁰⁰	Wyniki ewaluacji 2017, w stronę ewaluacji 2021 Prof. dr hab. Maciej Zabel, Przewodniczący Komitetu Komitet Ewaluacji Jednostek Naukowych MNiSW

14⁰⁰– 14¹⁵     –             Przejście do hotelu „Nicolaus”.
14¹⁵ – 15⁴⁵     –             Obiad, hotel „Nicolaus”, ul. Ducha Świętego 14-16
16⁰⁰              –             Wyjazd do Bydgoszczy (transport zapewnia UMK)
17⁰⁰ – 18⁰⁰      –             Zwiedzanie Centrum Symulacji Medycznych
18¹⁵                 –             Kolacja
22⁰⁰            –             Powrót do Torunia (transport zapewnia UMK)

26 października 2018 (piątek)

7³⁰ – 8³⁰ – Śniadanie i wymeldowanie z hotelu.
8⁵⁰– 8⁵⁵ – Przejście do Collegium Maximum UMK, Plac Rapackiego 1.

Obrady – Sesja I
9³⁰ – 10¹⁵	Nowości z Rady NCN prof. dr hab. Janusz Janeczek, Przewodniczący Rady NCN
10¹⁵ – 1115	Algorytm naliczania subwencji dla uczelni akademickich – podsumowanie posiedzenia KRUP prof. Stanisław Kistryn, Przewodniczący UKN
11¹⁵ – 11⁴⁵	Przerwa kawowa
11⁴⁵ – 13⁰⁰	Stan przygotowań do wdrażania Ustawy 2.0 – dyskusja i wymiana doświadczeń oraz planów
13⁰⁰ – 13¹⁵	Sprawy UKN i zakończenie obrad

14⁰⁰ – 14¹⁵ – Przejście do hotelu „Nicolaus”.
14¹⁵– 15⁴⁵ – Obiad, hotel „Nicolaus”, ul. Ducha Świętego 14-16

Materiały ze spotkania:

Film promocyjny o UMK
Polskie uczelnie w globalnych rankingach „by subject” – gdzie jesteśmy, gdzie być możemy – Waldemar Siwinski, Prezes Fundacji Edukacyjnej Perspektywy, Vice-President
IREG Observatory on Academic Ranking and Excellence

Pozostałe materiały na życzenie.

SPRAWOZDANIE Z POSIEDZENIA UNIWERSYTECKIEJ KOMISJI NAUKI 24 – 26 października 2018, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Otwarcie Sesji UKN.

Posiedzenie otworzył przewodniczący UKN, prof. Stanisław Kistryn, który powitał uczestników spotkania oraz przedstawił pokrótce plan spotkania. Podkreślił, że dzięki wzajemnemu wsparciu i współpracy uczelnie mogą zapanować nad chaosem, który towarzyszy wprowadzeniu nowej ustawy.

SESJA I

Głos zabrał JM Rektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, prof. Andrzej Tretyn, który opowiedział pokrótce o UMK, a następnie pokazał Film promocyjny o UMK.
Następnie głos zabrał Waldemar Siwiński, Prezes Fundacji Edukacyjnej Perspektywy i Vice-President IREG Observatory on Academic Ranking and Excellence. Za pomocą prezentacji „Polskie uczelnie w globalnych rankingach „by subject” – gdzie jesteśmy, gdzie być możemy” – gdzie jesteśmy, gdzie być możemy” opowiedział o różnych rodzajach rankingów oraz o sposobach ich przygotowywania. Rankingi służą nie tylko jako pomoc dla kandydatów na studia w celu wybrania najwłaściwszej dla nich uczelni, ale również są instrumentem analiz akademickich i ustaleniu pozycji uczelni polskich na arenie międzynarodowej. Rankingi in. zwiększają konkurencyjność uczelni i ułatwiają monitoring wdrażania reform podejmowanych przez władze uniwersyteckie i ministerialne w różnych krajach.

Rankingi krajowe są bardziej wszechstronne, gdyż na poziomie kraju uczelnie działają w podobnych systemach kulturowych i prawnych oraz istnieją zestawy porównywalnych danych. Ułatwia to zdefiniowanie szerokiego zestawu kryteriów, wspólnych dla ocenianych grup uczelni. Obraz uczelni ocenianych na poziomie krajowym jest pełniejszy i bogatszy, niż w przypadku ocen międzynarodowych. Rankingi te dają lepszą informację dla potencjalnych studentów z zagranicy.

Nowe generacje baz danych ułatwiają tworzenie lepszych rankingów narodowych. Jedną z głównych przesłanek rozwoju rankingów narodowych stał się dostęp do elektronicznych baz danych (takich jak SCOPUS) posiadających rozbudowane narzędzia analityczne na poziomie poszczególnych krajów. Kilka lat temu takich możliwości nie było i tworzenie rankingów narodowych wymagało nieproporcjonalnie dużych nakładów pracy.

Na liście 500 najlepszych uczelni wyższych świata dwa polskie uniwersytety – Uniwersytet Warszawski oraz Uniwersytet Jagielloński znalazły się w przedziale pomiędzy 301. a 400. miejscem. Nasze uczelnie sąsiadują w szanghajskim zestawieniu z takimi szkołami jak Uniwersytet w Kansas, Politechnika w Montanie (USA) czy Uniwersytet w Bath (Wielka Brytania). Polskie uczelnie najsłabiej wypadają pod względem finansów, m.in. w wysokości budżetu na jednego studenta.

Obok listy najlepszych uniwersytetów świata opublikowano również listę 200 uniwersytetów najlepszych w nauczaniu poszczególnych przedmiotów (ARWU-SUBJECT). UW wywalczyło w tym zestawieniu miejsce w drugiej połowie drugiej setki w nauczaniu fizyki (w zakresie miejsc od 151. do 200.).

Umocnienie pozycji polskich uczelni w światowych rankingach, w tym również w rankingach by subject (kierunkowych), jest warunkiem niezbędnym i koniecznym ich uczestnictwa w międzynarodowych kontaktach akademickich i naukowych, Aby uzyskać w nadchodzących latach zwiększenie finansowania publicznego w zakresie szkolnictwa wyższego i nauki potrzebny jest prosty i powszechnie zrozumiały przekaz, który upewni szerokie kręgi społeczeństwa i klasę polityczną, że sprawy szkolnictwa wyższego i nauki idą we właściwym kierunku, a przyznane środki są dobrze wykorzystywane. Rankingi międzynarodowe mogą w Polsce, wzorem innych krajów, z powodzeniem taką funkcję pełnić.

Warto rozważyć uwzględnienie rankingów międzynarodowych wśród kryteriów oceniania „Inicjatywy doskonałości – uczelnia badawcza

Dyskusja:

Prof. Andrzej Tretyn wspomniał, iż był przedstawicielem uczelni polskich na konferencji w Singapurze, podczas której miał możliwość dowiedzieć się dlaczego polskie uczelnie spadły w rankingach na dalsze miejsca. Z początkowych ok. 1000 uczelni biorących udział w rankingu w 2017 roku, w 2018 wzięto pod uwagę 1100, a w rankingu na 2019 roku uwzględniono 1320 uczelni. Duże znaczenie w rankingach ma również wiek uczelni.

Prof. Maciej Duszczyk poinformował, że UW stawia na wypracowanie wysokiej pozycji w regionalnych zestawieniach, gdzie ocenie poddaje się ok. 400 uczelni. Nie ma sensu ściganie się z Cambridge czy Oxfordem.

W dyskusji udział wzięli również prof. Jacek Kubica, Prof. Jan Budurkiewicz, Prof. Stanisław Kistryn,

Następnie głos zabrał dr hab. Sebastian Skuza, Podsekretarz stanu, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, który omówił temat finansowania uczelni w świetle Ustawy 2.0 oraz wdrażania.

Jedna z zasadniczych zmian w finansowaniu uczelni ma polegać na zastąpieniu dotychczasowych dotacji subwencją. Przepisy Konstytucji dla Nauki wprowadzają zasadę, zgodnie z którą od 2019 roku znaczna część środków publicznych przeznaczonych dla uczelni będzie przekazywana w ramach jednego strumienia, to jest w formie subwencji. Uczelnie będą mogły zdecydować na co przeznaczyć środki publiczne, oczywiście w ramach swojej działalności statutowej. Subwencja zastąpi przede wszystkim dwa, dotychczas największe, strumienie finansowania uczelni, tj. dotację podstawową oraz dotację statutową na utrzymanie potencjału badawczego. Ponadto w skład subwencji wejdzie kilka mniejszych dotychczas występujących dotacji. Podstawą naliczenia subwencji w 2019 r. będzie suma wszystkich dotacji uzyskiwanych dotychczas przez uczelnie i ich wydziały. Innymi słowy, likwidacja strumienia finansowania nie pozbawia uczelni środków jakie dotychczas otrzymywała.

Różnica pomiędzy dotychczasowym sposobem przyznawania dotacji a subwencją dotyczy przede wszystkim bardziej elastycznych możliwości wykorzystania tych środków. Obecnie dotacje mogą być wykorzystywane wyłącznie na wydatki bieżące. Od władz uczelni będzie zależało, na co środki zostaną wykorzystane – mogą to być wydatki bieżące, ale będzie też możliwość przesunięcia ich na inwestycje czy na naukę.

Taki model subwencyjny ma gwarantować zwiększenie na poziomie uczelni autonomii finansowej. Subwencje byłyby przekazywane uczelniom „na zawsze”, czyli nadwyżki z jednego roku mają służyć finansowaniu zadań w roku następnym, bez konieczności zwrotu.

Algorytm podziału subwencji dla poszczególnych grup podmiotów został określony w konsultowanym obecnie projekcie rozporządzenia ministra nauki i szkolnictwa wyższego. Docelowo zostaną wydzielone trzy grupy uczelni, które będą miały odrębne zasady finansowania uwzględniające specyfikę danej grupy, pożądaną politykę naukową państwa oraz kierunki rozwoju. To będą: uczelnie badawcze, uczelnie akademickie oraz uczelnie zawodowe. W algorytmach przewidziano okres przejściowy, który obejmuje lata 2019-2023.

Od 1 stycznia 2019 r. planuje się połączenie dwóch, dotychczas oddzielnych części budżetowych, tj. szkolnictwo wyższe i nauka. W wyniku tego zabiegu od 2019 r. środki na naukę i szkolnictwo wyższe zabezpieczane będą w ustawie budżetowej w ramach części budżetowej „nauka i szkolnictwo wyższe”. W związku z tym, w projekcie ustawy budżetowej na rok 2019 na naukę i szkolnictwo wyższe przewidziano wydatki na poziomie 26,5 mld zł. W odniesieniu do analogicznych kwot ujętych w ustawie budżetowej na rok 2018, wydatki te wzrastają o prawie 2 mld zł, co gwarantuje wzrost nakładów na te obszary o ok. 8% w skali roku. Z tych dodatkowych środków będą finansowane w pierwszym roku głównie podwyżki minimalnych wynagrodzeń zasadniczych na uczelniach, inicjatywy doskonałości, a pod koniec 2019 r. także pierwsze stypendia w szkołach doktorskich.

W ramach środków na szkolnictwo wyższe uwzględniana jest rezerwa celowa pod nazwą „Środki na zwiększenie wynagrodzeń pracowników uczelni publicznych” w wysokości 916,5 mln zł. Pozwolą one na zapewnienie wzrostu wynagrodzeń pracowników średnio o 7% we wszystkich uczelniach publicznych. Pieniądze przeznaczone na wzrost wynagrodzeń obejmują nie tylko podwyżkę płac brutto, ale także zwiększone koszty pracy po stronie pracodawcy.

Projekt pakietów obligacji skarbowych zakłada, iż uczelnie mogłyby po jakimś czasie zamieniać je na gotówkę, np. po wykupieniu przez ministra finansów lub uzyskaniu zgody na wcześniejszą ich sprzedaż, a uzyskane w ten sposób środki przeznaczyć na finansowanie potrzeb inwestycyjnych. Według ministra Skuzy system pakietów obligacji skarbowych w znaczący sposób ułatwi uczelniom planowanie niezbędnych zadań inwestycyjnych i wykorzystywanie pozyskanych dzięki nim środków w dowolnym czasie.

Projekt ustawy przewiduje coroczną waloryzację środków przeznaczonych na utrzymanie potencjału dydaktycznego oraz badawczego, na świadczenia dla studentów czy na zadania związane ze studiami osób niepełnosprawnych

Minister Skuza podał kilka informacji dotyczących wdrażania przepisów przejściowych:

Środki niewykorzystane do 31 grudnia 2018 r. z dotacji statutowej staną się subwencją – rozliczane będą w sposób przewidziany dla subwencji;
Do 2023 „starzy” doktoranci otrzymują stypendia w ramach pomocy materialnej na dotychczasowych zasadach.
Do 15 stycznia 2019 (2020) środki z funduszu pomocy materialnej przekazuje się na rachunek funduszu w BGK – podział na dotacyjne i własne.
Do 15 stycznia 2019 (2020) środki z dotacji dla niepełnosprawnych przekazuje się na rachunek funduszu w BGK
W 2019 r. wykorzystane zostaną „stare” wskaźniki kosztochłonności dla dydaktyki a nowe dla działalności naukowej.
Wszystkie postępowania o przyznanie środków za wyjątkiem wniosków o inwestycje w nauce i SPUB nierozpatrzone do 31 grudnia 2018 są umarzane.
Wydłużony okres działania programów Ministra – Diamentowy Grant; Doktorat wdrożeniowy – 31.XII.2019 i NPRH
Dotacje projakościowe – KNOW 31.XII.2019, PKA do 31.XII.2020, na doktorantów do 31.XII.2023.
W latach 2019-2026 odpis na ZFŚS na poziomie odpisu z 2018 r. Możliwe zwiększenie w uzgodnieniu ze związkami zawodowymi.

Dyskusja:

Prof. Stanisław Kistryn, prof. Ryszard Naskręcki, mgr Sławomir Głowacki, kwestor UMK, prof. Lucyna Woźniak

Piotr Müller, Podsekretarz Stanu w MNiSW, kontynuując temat, wyjawił kilka szczegółów dotyczących aktualnych prac Ministerstwa. Algorytm podziału subwencji dla poszczególnych grup podmiotów został określony w konsultowanym obecnie projekcie rozporządzenia ministra nauki i szkolnictwa wyższego. Docelowo zostaną wydzielone trzy grupy uczelni, które będą miały odrębne zasady finansowania uwzględniające specyfikę danej grupy, pożądaną politykę naukową państwa oraz kierunki rozwoju. To będą: uczelnie badawcze, uczelnie akademickie oraz uczelnie zawodowe. W tym okresie wprowadzono m.in. stopniowe obniżanie stałej przeniesienia, przy jednoczesnym ograniczeniu minimalnego i maksymalnego dopuszczalnego spadku lub wzrostu wysokości subwencji z roku na rok odpowiednio o -2% i +6%, przy czym w roku 2019 będą obowiązywały ograniczenia -1% i +6%. Uznano, że istotne jest zapewnienie stabilności finansowania dla uczelni, szczególnie gdy są do dyspozycji trzy całkiem nowe, konkurencyjne instrumenty rozwojowe, tj. inicjatywy doskonałości. Główna oś zmian w sposobie finansowania uczelni polega na konieczności połączenia niejako dwóch odrębnych algorytmów – dla dydaktyki i nauki – w jeden algorytm dostosowany do nowych zasad zapisanych w Konstytucji dla Nauki. Stąd w algorytmie m.in. silne powiązanie z oświadczeniami wykorzystywanymi do ewaluacji. Zrezygnowano z rozróżniania podstawowego i niepodstawowego miejsca pracy w składniku odpowiedzialnym za liczbę kadry. Utrzymywanie takiego rozwiązania w przypadku rezygnacji z minimów kadrowych jest pozbawione sensu, dodatkowo w sposób jawny traktuje nierówno np. kobiety powracające do pracy po urodzeniu dziecka czy zatrudnianych na uczelniach tzw. praktyków.

Następnie głos zabrał prof. Maciej Zabel, Przewodniczący Komitetu Komitet Ewaluacji Jednostek Naukowych MNiSW. Przede wszystkim podkreślił różnicę pomiędzy rankingiem a ewaluacją. Ranking zajmuje się oceną całych uczelni i Jednostek, jednak nie w sposób całkowicie kontrolowany. Ewaluacja zaś jest skomplikowanym i czasochłonnym procesem, oceniającym tylko część działalności Jednostki, tzn. działalność naukową oraz badawczo-rozwojową, zaś wyniki podlegają kontroli Jednostek.

Za pomocą prezentacji przedstawił wyniki ewaluacji 2017, liczbę odwołań oraz plan ewaluacji jakości działalności naukowej w 2021 roku

Kolejna ewaluacja będzie przeprowadzona w 2021 roku. Będzie ona przeprowadzona na podstawie nowej ustawy o szkolnictwie wyższym i nauce oraz na podstawie odrębnego rozporządzenia ministra w sprawie ewaluacji. Ewaluacja obejmie okres 2017-2020. Nowością będzie kategoria B+, wprowadzona na wyraźne życzenie środowiska, które uznało, że kat. B jest zbyt pojemna. Ewaluowane będą nie jednostki naukowe, tylko całe uczelnie akademickie lub federacje uczelni, instytuty PAN, instytuty badawcze i międzynarodowe, Polska Akademia Umiejętności, uczelnie zawodowe, inne podmioty prowadzące działalność naukową będą mogły zgłosić się do ewaluacji. Uczelnia zostanie oceniona na podstawie dyscyplin naukowych, a do dyscypliny będą mogli być przypisani pracownicy z różnych wydziałów, o ile zgłoszą tę dyscyplinę jako swoją działalność naukową. Kategoryzowane będą dyscypliny, nie wydziały. Przewiduje się wyodrębnienie 36 dyscyplin w sześciu dziedzinach, biorąc jak podstawę klasyfikację OECD. Jednym z zadań KEJN będzie przypisanie starych dyscyplin nowemu podziałowi. Dodatkową dziedziną zostanie sztuka z czterema dyscyplinami. Żeby dyscyplina mogła być ewaluowana w danej jednostce, musi być do niej przypisanych co najmniej 12 pracowników naukowo-dydaktycznych lub badawczych. Jeżeli będzie ich mniej, dyscyplina nie będzie oceniana w uczelni. Nowością ma być wprowadzenie symbolu, nadanego każdemu uczonemu w systemie ORCID, gromadzącym informację o działalności publikacyjnej i innej pracownika nauki, co umożliwi sprawniejsze przeprowadzenie parametryzacji, jednak w tej ewaluacji posiadanie identyfikatora ORCID nie będzie jeszcze – zgodnie z nową ustawą – obowiązkowe.

Kryteria ewaluacji niewiele będą się różniły od obecnych. Nie przewiduje się kryterium potencjału naukowego jednostki. Będzie on częściowo ukryty w efektach działalności naukowej i wpływu tej działalności na funkcjonowanie społeczeństwa i gospodarki. Kryterium poziomu naukowego obejmie publikacje i patenty, przy czym będzie można zgłaszać 3N publikacji. Planowane jest, żeby jeden pracownik nauki mógł przedstawić do 6 publikacji. Waga kryterium poziomu naukowego wyniesie 70%, efekty działalności naukowej (gł. komercyjne) – 15% oraz wpływ na funkcjonowanie społeczeństwa i gospodarki (ocena ekspercka) 15%.

KEJN będzie istniał do końca 2019, a po nim powstanie KEN, czyli Komisja Ewaluacji Nauki, która ma przygotować system do oceny w 2021 roku. KEN będzie ewaluować również szkoły doktorskie. Ma także przygotować wykaz czasopism i wydawnictw monografii. Przewiduje się wprowadzenie klasyfikacji oficyn wydawniczych. Ocena monografii będzie zależała od wydawnictwa, w którym się ona ukaże.

Dyskusja:

Prof. Stanisław Kistryn, prof. Marek Górski, prof. Jan Budurkiewicz, prof. Jarosław Burczyk, Piotr Müller, prof. Izabela Święcicka, prof. Marek Koziorowski, dr hab. Maciej Duszczyk, prof. Ryszard Naskręcki,

Niepokój wzbudził sposób oceny publikacji na podstawie starej i nowej listy wydawnictw – w jaki sposób zostanie to przeprowadzone. Prof. Zabel poinformował, iż Ministerstwo pracuje nad rozwiązaniem tego problemu. Powstały również wątpliwości dotyczące składanych nowych oświadczeń. Prorektor Duszczyk powiedział, że na Uniwersytecie Warszawskim oświadczenia składają osoby prowadzące działalność naukową, zatrudnione na podstawie stosunku pracy w danym podmiocie:

1) obligatoryjnie nauczyciele akademiccy zatrudnieni w grupie badawczej i badawczo-dydaktycznej (dotychczas odpowiednio: naukowej i naukowo-dydaktycznej) oraz

2) fakultatywnie nauczyciele akademiccy zatrudnieni W grupie dydaktycznej (jeżeli dydaktyk złoży oświadczenie o reprezentowaniu dyscypliny lub dyscyplin z racji prowadzenia działalności naukowej, powinien także złożyć oświadczenie o zaliczeniu do liczby N w tych dyscyplinach, ponieważ będzie podlegał ewaluacji).

Deklaracja pracowników w pierwszym oświadczeniu o dziedzinie i dyscyplinie ma fundamentalne znaczenie dla wyniku ewaluacji dyscyplin. Pracownicy naukowi, którzy nie opublikowali żadnej pracy w okresie 2017-2020 będą zaliczani do tzw. N0, zmniejszając liczbę osiągnięć, które będą uwzględniane przy ewaluacji dyscypliny, co będzie bardzo negatywnie wpływać na wynik tej ewaluacji. Podobne konsekwencje będzie miało uwzględnianie pracowników, którzy wykażą się dorobkiem naukowym o jakości zdecydowanie poniżej średniej dla danej dyscypliny.

Sesja II

dr hab. Janusz Janeczek, Przewodniczący Rady NCN, opowiedział nowościach z NCN

Przyjęto zmianę w regulaminie przyznawania środków na wykonanie zadań finansowanych lub dofinansowanych w konkursach międzynarodowych organizowanych przez NCN we współpracy wielostronnej (UNISONO) polegającą na zwiększeniu wynagrodzenia osób kierujących całością projektów w stosunku do osób kierujących tylko polskimi zespołami badawczymi w tych projektach.

Zwiększeniu ulegną kwoty przeznaczone na staże zagraniczne w konkursie ETIUDA na stypendia doktorskie.

Podjęto działania ułatwiające kierownikom projektów ich wykonanie, np.: możliwość finansowania kosztów kwalifikowanych w projekcie po uprawomocnieniu się decyzji Dyrektora NCN, a nie dopiero po podpisaniu umowy. Wnioskodawca może również zadeklarować termin rozpoczęcia grantu. Możliwe jest również automatyczne krótkookresowe przedłużenie grantu, zwiększono elastyczność kształtowania wynagrodzeń przez kierownika projektu oraz możliwości dokonania szeregu zmian w sposobie realizacji projektu za zgodą kierownika jednostki bez konieczności aneksowania umowy, np. zmiana rodzaju kupowanej aparatury. W realizowanych projektach ich kierownicy mogą zwiększać wynagrodzenia według zasad obowiązujących w najnowszej edycji programu, lecz bez możliwości wzrostu nakładów na projekt. Uproszczono procedury przy składaniu i ocenie wniosków. Trwają również prace nad modularyzacją systemu informatycznego obsługującego konkursy NCN.

NCN jest aktualnie operatorem III edycji Norweskiego Mechanizmu Finansowego i EOG (130 mln EURO)

Dyskusja:

Prof. Stanisław Kistryn, prof. Ryszard Naskręcki, prof. Lucyna Woźniak, dr Anna Budzanowska, dr hab. Maciej Duszczyk, prof. Jerzy Jaroszewski, prof. Jan Budurkiewicz,

Podkreślono, że nadal jest problem z nierzetelnymi ocenami wniosków, aczkolwiek widać poprawę. NCN promuje ponadto indywidualną pracę badawczą, co szczególnie przekłada się na wyjątkowo niskie uczestnictwo polskich naukowców w projektach międzynarodowych. Brakuje projektów wyraźnie promujących współpracę między zespołami oraz instytucjami krajowymi. W ten sposób promowane jest powstawanie małych projektów, realizowanych w zindywidualizowany sposób. Nie stawiamy wyzwań, a projekty mają zasięg lokalny i nie sprzyjają umiędzynarodowieniu. Padł również postulat, aby konkursy na granty podoktorskie odbywały się w trybie ciągłym (jak Miniatura) lub chociaż kilka razy do roku. Dyskutowano również nad zasadnością zatrudniania osób w grancie na umowę o pracę. Zwrócono również uwagę na problemy wynikające z czasem oczekiwania na opublikowanie prac w renomowanych czasopismach kolidującym z terminem zakończenia projektu i koniecznością przedstawienia wyniku projektu w postaci oddanej do druku publikacji – ryzykuje się albo zwrot całej kwoty projektu z powodu niezrealizowania grantu, albo publikuje się w czasopiśmie o niewielkiej randze tylko po to, by dotrzymać warunków umowy grantowej. Padł postulat, aby uprościć procedury przetargowe, gdyż często przez nie kierownicy projektu są zmuszeni do próśb o przedłużenie terminu realizacji projektu.

Głos zabrała prof. Lucyna Woźniak – prorektor ds. nauki i współpracy z zagranicą Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, ekspertka Grupy Lamy’ego, która przy pomocy prezentacji skomentowała problem niskiej aktywności Polski w programie Horyzont 2020. Półtora roku temu został opublikowany dokument cząstkowy dotyczący aktywności w ramach Horyzontu 2020.

Uczestnictwo polskich instytucji i naukowców w projektach europejskich nie jest zadowalające. Nie odpowiada aspiracjom i potrzebom naukowym, jak i naszej obecności w obszarze nauk i innowacji europejskich. (Raport Komisji Europejskiej Interim Evaluation of Horizon 2020, podsumowujący półmetek Horyzontu 2020, jest tego potwierdzeniem). Slajd 1 przedstawia finansowanie projektów badawczych i badawczo-rozwojowych na jednego mieszkańca kraju spośród krajów członkowskich. Udało nam się wyprzedzić Rumunię i Bułgarię. W liczbie aplikacji/mieszkańca kraju jesteśmy na ostatnim miejscu w Europie. Współczynnik sukcesu jest niezły, ale oznacza to, że nie aplikujemy o granty europejskie. Wygodny i przystępny system finansowania nauki w Polsce powoduje, że nie jesteśmy zainteresowani jako uczelnie i instytucje udziałem w finansowaniu z Unii Europejskiej.

Istotna jest głęboka analiza przyczyn i intensywny program wsparcia i naprawy. Zarówno ten dokument, jak i LAB – FAB – APP — Investing in the European future we want. Report of the independent High Level Group on maximising the impact of EU Research & Innovation Programmes, dotyczący maksymalizacji efektu programów badań i innowacji KE, w przygotowaniach którego pani prof. Woźniak uczestniczyła, wskazują główne kierunki i założenia na najbliższą przyszłość. Przede wszystkim, poza indywidualnymi grantami ERC, całość finansowania będzie przeznaczona na wsparcie dużych projektów o charakterze badawczo-rozwojowym, realizowanych we współpracy uczelni i instytucji naukowych oraz firm (od globalnych po MŚP) z innymi partnerami, w tym uczestnikami społecznymi. Taki mechanizm budowania konsorcjów daje szansę na zwiększenie zainteresowania innowacyjnością w uczelniach oraz budowanie partnerstw z firmami krajowymi i międzynarodowymi. Raport LAB-FAB-APP zwraca uwagę na konieczność powiązania edukacji z innowacyjnością, a także na formułowanie programów badawczych w odpowiedzi na najważniejsze współczesne wyzwania cywilizacyjne, technologiczne i społeczne. W związku z tym ważne jest zharmonizowanie prób wykorzystania różnych źródeł finansowania, w tym funduszy krajowych i strukturalnych, w taki sposób, aby zwiększyć obecność polskich partnerów w silnych konsorcjach. Trzeba wykorzystać potencjał infrastrukturalny i fundusze regionalne do realizacji projektów z najlepszymi partnerami europejskimi. W konsekwencji można znacząco zwiększyć udział naszych instytucji w wymianie międzynarodowej, zwiększając w ten sposób również szanse na uczestnictwo w Horyzoncie 2020 i jego następcy. Na koniec prof. Woźniak zaapelowała o kultywowanie kultury współpracy, wykazując ją jako element konieczny w ocenie Jednostki.

Głos zabrała dr Anna Budzanowska, Dyrektor generalny MNiSW. Omówiła ona temat „Aspekty wdrażania Ustawy 2.0”

W przygotowaniu jest 20 rozporządzeń – dot. kształcenia jest w fazie finalnej, dot. aspektów finansowych również. Ministerstwo planuje zawieszenie ogłaszania konkursów w najbliższym półroczu w celu ograniczenia liczby konkursów. Na pewno te – cieszące się dużym zainteresowaniem, jak np. NPRH – zostaną. Trwają również prace nad poprawą przepisów, gdyż aktualne często ograniczały zainteresowanie inicjatywami Ministerstwa.

Dyskusja:

dr hab. Maciej Duszczyk, prof. Stanisław Kistryn, prof. Marek Górski, prof. Giorgi Melikidze, prof. Izabela Święcicka, prof. Jerzy Jaroszewski, prof. Ryszard Naskręcki,

Pojawiły się wątpliwości, czy będą interwencje nadzorcze w przypadku niewypracowania w terminie przez uczelnie nowego statutu – czy w skrajnych przypadkach przyjęcie statutu nie mogłoby leżeć w kompetencjach rektora.

Niepokój budzi również nowa lista czasopism i wydawnictw, które dotąd nie zostały ogłoszone, a które będą miały duży wpływ na przyszłą ewaluację – jak będzie wobec tego przeprowadzona ewaluacja, jeśli listy będą znacząco się różniły. Padło pytanie, czy Ministerstwo przewiduje jakieś rozwiązania w tej sprawie – w odpowiedzi dr Budzanowska poinformowała, że trwają prace nad rozwiązaniem tego problemu.

Rektorzy podzielili się również pomysłami dotyczącymi planowanej nowej struktury uczelni.

Podjęto dwie uchwały:

- Stanowisko Zespołu Rektorsko-Dziekańskiego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z dnia 24 października 2018 roku w sprawie projektu rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 11 października 2018 r. w sprawie nagród ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki

Powstałą również konieczność przygotowania trzeciej uchwały – dot. uwzględnienia w przygotowywanym rozporządzeniu MNiSW w sprawie ewaluacji jakości działalności naukowej różnic wynikających z nierównomiernego czasu pracy przeznaczonego na aktywność naukową pracowników naukowo-dydaktycznych uczelni w porównaniu z pracownikami naukowymi instytutów Polskiej Akademii Nauk. Uchwałą ma zostać podjęta w trybie głosowania elektronicznego w jak najkrótszym terminie.

Następne spotkanie zaplanowano na 18 stycznia 2019 na Uniwersytecie Warszawskim, następne – 15-17 maja 2019 na Uniwersytecie w Białymstoku.

Na tym spotkanie zakończono.

Sporządziła: mgr Beata Kryśkiewicz