Uprzejmie informujemy, że dziewiąte spotkanie UKN w VI kadencji odbyło się w dniach 15 – 17 maja 2019 na Uniwersytecie w Białymstoku!
Ramowy program posiedzenia
Uniwersyteckiej Komisji Nauki
15−17 maja 2019 r.
Miejsce spotkania: Uniwersytet w Białymstoku
15 maja 2019 (środa)
od 14.00 − zakwaterowanie w hotelu Esperanto (ul. Legionowa 10 − wjazd od ul. Sienkiewicza 1/1)
18.30 − kolacja w restauracji Kawelin (w hotelu Esperanto)
16 maja 2019 (czwartek)
800 – 900 – Śniadanie w restauracji Kawelin (w hotelu Esperanto)
915 – wyjazd do Uniwersytetu w Białymstoku, ul. Świerkowa 20 B (autokar Biacomexu)
| Obrady – Sesja I (Sala Senatu) | |
| 930 – 1000
|
Otwarcie i przyjęcie porządku obrad
Powitanie gości i prezentacja Uniwersytetu w Białymstoku
|
| 1000 – 1130 | Dyskusja z udziałem przedstawicieli MNiSW
Nowe programy NAWA; sprawy ewaluacji działalności naukowej; inicjatywy konkursowe
|
| 1130 – 1200 | Przerwa kawowa (hol przed Salą Senatu) |
| Obrady – Sesja II (Sala Senatu) | |
| 1200 – 1345 | Nowa inicjatywa Fundacji PERSPEKTYWY w zakresie „doskonałości akademickiej” – „International Visibility Project (IntVP)”
oraz Podsumowanie Konferencji IREG 2019 |
17 maja 2019 (piątek)
800 – 900 – Śniadanie w restauracji Kawelin (w hotelu Esperanto) i wymeldowanie z hotelu
915 – wyjazd do Uniwersytetu w Białymstoku (Kampus UwB, Wydział Matematyki i Informatyki, ul. Ciołkowskiego 1 M)
| Obrady – Sesja I (sala Rady Wydziału Matematyki i Informatyki) | |
| 930 – 1030 | Rola NCN w tworzeniu/finansowaniu szkół doktorskich dr Marcin Liana, Zastępca Dyrektora NCN |
| 1030 – 1130 | Dyskusja – stan wdrażania U2.0 w uczelniach |
| 1130 – 1200 | Przerwa kawowa (Instytut Matematyki) |
| Obrady – Sesja II (sala Rady Wydziału Matematyki i Informatyki) | |
| 1200 – 1300 | Sprawy UKN |
| 1330 – 1500 | obiad w sali Feniks (Kampus UwB, ul. Ciołkowskiego 1 N) |
15:00 Zakończenie obrad i wyjazd
SPRAWOZDANIE Z POSIEDZENIA UNIWERSYTECKIEJ KOMISJI NAUKI 15-17 maja 2019, Uniwersytet w Białymstoku
Otwarcie Sesji UKN.
- Posiedzenie otworzył przewodniczący UKN, prof. Stanisław Kistryn, który powitał uczestników spotkania oraz przedstawił pokrótce plan spotkania.
SESJA I
- Prezentacja Uniwersytetu w Białymstoku – prof. dr hab. Robert W. Ciborowski, rektor UwB.
Uniwersytet w Białymstoku jest największą uczelnią w północno-wschodniej Polsce, zarówno pod względem liczby pracowników i studentów, jak i oferowanych kierunków oraz form nauczania. Oprócz czterech budynków rozmieszczonych przy centrum miasta uniwersytet posiada także kampus skupiający kierunki matematyczno-przyrodnicze, który uznawany jest za jeden z najnowocześniejszych obiektów akademickich w kraju.
Uczelnia kształci na studiach humanistycznych, społecznych oraz ścisłych i przyrodniczych blisko 11 tysięcy studentów, także na studiach doktoranckich i podyplomowych. Co roku realizuje około 60 projektów naukowych, finansowanych z funduszy krajowych i zagranicznych. Jest regionalnym liderem w pozyskiwaniu grantów z Narodowego Centrum Nauki. Pracownicy UwB uzyskują patenty, które mają znaczenie w międzynarodowej skali, współpracują z renomowanymi ośrodkami naukowymi w kraju i na świecie, uczestniczą w projektach o światowym zasięgu.
Uniwersytet angażuje się także w przedsięwzięcia, których celem jest wspieranie regionu. Prowadzi badania na rzecz rozwoju gospodarki i aktywnie współpracuje z lokalnymi przedsiębiorcami. Uczelnia jest otwarta także na współpracę z zagranicą – uczestniczy w europejskim programie edukacyjnym Erasmus, w ramach którego współpracuje z blisko 130 uczelniami partnerskimi z państw Unii Europejskiej, a także ze szkołami wyższymi w Turcji i Szwajcarii. Poza studiami zagranicznymi studenci UwB mają możliwość poszerzania swoich zainteresowań naukowych w ramach Programu MOST poprzez odbywanie semestralnych lub rocznych studiów poza uczelnią macierzystą w wybranych ośrodkach akademickich naszego kraju.
Dzięki wykorzystaniu środków unijnych uniwersytet inwestuje w infrastrukturę. W 2014 roku nauki ścisłe i przyrodnicze przeniosły się do nowoczesnego kampusu, stwarzającego doskonałe warunki do realizacji zajęć dydaktycznych i badań. Aktualnie na terenie kampusu powstaje budynek biblioteki uniwersyteckiej i obserwatorium astronomiczne z planetarium.
W rankingach miast, w których żyje się najlepiej, Białystok wypada znakomicie. Mają w tym swój udział także studenci Uniwersytetu w Białystoku, którzy organizując mnóstwo imprez naukowych, kulturalnych i projektów społecznych kształtują atmosferę stolicy Podlasia.
- Następnie głos zabrała dr Anna Budzanowska, Dyrektor generalny MNiSW, która opowiedziała o najnowszych inicjatywach Ministerstwa.
Na wstępie pani dyrektor poinformowała o planowanym na połowę czerwca (ok. 13) warsztatach dotyczących umiędzynarodowienia studiów doktoranckich, zaprosiła przedstawicieli Komisji do wzięcia w nich udziału.
Jest opóźnienie z ogłoszeniem wykazu czasopism punktowanych, jest planowane na wrzesień.
Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza (IDUB) – trzeba pamiętać, że 24 czerwca będzie ostatnim dniem na uzupełnienie i złożenie wniosku. Ważne – między 3 a 6 września będzie spotkanie z członkami komisji konkursowej, rektorzy uczelni biorących udział w konkursie muszę być w tym terminie obecni, gdyż będzie to ważny element oceny.
Ważnym elementem jest wspieranie festiwali nauki. Zebrani zwrócili uwagę, że dofinansowanie w wysokości np. 10% kosztów, które proponuje Ministerstwo, jest absolutnie niewystarczające na zorganizowanie takiej imprezy. Pani dyrektor wspomniała, że wg ekspertów festiwale w ogóle nie powinny być finansowane ze środków ministerialnych, ale na podstawie art. 404 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce Ministerstwu przysługuje prawo zlecania wykonania zadań, być może będzie można skorzystać w sytuacji krytycznej z tej ścieżki. Uczestnicy spotkania zdecydowanie nie zgodzili się z opinią ekspertów.
Ministerstwo przygotowuje program pod nazwą Społeczna Odpowiedzialność Nauki. Ma pomagać w identyfikowaniu szans i możliwości, wspomagać dialog, zwiększać wydajność i efektywność prowadzonych działań w zakresie nauki i badań, realizując Trzecią Misję Uczelni. Programy Społecznej Odpowiedzialności Nauki będą miały na celu nie tylko popularyzację i upowszechnianie nauki i badań naukowych, ale także rozbudzanie ciekawości poznawczej oraz integrację społeczności lokalnej z ośrodkami akademickimi. Programy w ramach programu skierowane są do osób w różnym wieku, mieszkających w całej Polsce.
Najbliższe plany Ministerstwa dotyczą spraw kształcenia i umiędzynarodowienia. Najważniejszym celem jest przyciągnięcie do Polski studentów oraz zatrudnienie zagranicznych naukowców, jak również uczestnictwo polskich naukowców w międzynarodowych programach edukacyjnych i badawczych. Taki jest cel i zadanie NAWY – oprócz stworzenia systemu projakościowego wsparcia mobilności środowiska akademickiego ma wpływać na minimalizację ryzyka trwałego odpływu z Polski osób o dużym potencjale naukowym.
Dyskusja:
Komisja w związku z koniecznością systemowego wsparcia działań podejmowanych przez uczelnie w ramach ich trzeciej misji, w szczególności w odniesieniu do organizowanych festiwali nauki, przygotowała Uchwałę nr 2/2019 Uniwersyteckiej Komisji Nauki KRUP z dnia 16 maja 2019 r. w sprawie festiwali nauki
Poruszono problem listy czasopism w kontekście ewaluacji. Znaczenie ewaluacji jest na tyle duże, że walka o dobrą punktację będzie intensywna. Najważniejsze, żeby lista czasopism była dobrej jakości.
Rektorzy zgłosili również trudności związane z wieloma niejasnościami zawartymi w Rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie ewaluacji jakości działalności naukowej. Dyrektor Budzanowska zapewniła, że Ministerstwo postara się zorganizować seminaria, na których będą wyjaśniane wszelkie zawiłości. Padł postulat, aby OPI spróbowało udostępnić narzędzia do wstępnej ewaluacji uczelni, zwłaszcza dla lat 2017-2018, co mogłoby w sposób praktyczny pokazać luki w zapisach rozporządzenia. Dobrym posunięciem ze strony Ministerstwa byłoby również uelastycznienie terminów na przygotowanie statutów uczelni, gdyż w związku z późnym ogłoszeniem ustawy uczelnie mają bardzo mało czasu na przygotowanie tego dokumentu, a wszystkim zależy, aby statuty były przygotowane dobrze, a nie tylko szybko.
W ustawie znalazło się nieprecyzyjne sformułowanie, na mocy którego rektor musi wyrażać zgodę na dodatkowe zatrudnienie nauczyciela akademickiego, ale brak doprecyzowania, że to dodatkowe zatrudnienie na podstawie stosunku pracy – a więc z zapisu wynikałoby, że dotyczy to również umów cywilno-prawnych. Dyrektor Budzanowska obiecała, że zwróci się do radców prawnych w Ministerstwie o odpowiednią interpretację tego zapisu.
Rektorzy przedstawili pani dyrektor pokrótce sprawozdanie z tego, na jakim etapie wdrażania nowej ustawy są ich uczelnie.
SESJA II
- Nowa inicjatywa Fundacji PERSPEKTYWY w zakresie „doskonałości akademickiej” – „International Visibility Project (IntVP)” i Podsumowanie Konferencji IREG 2019 – Waldemar Siwiński, Prezes Fundacji Edukacyjnej PERSPEKTYWY.
Materiały, na podstawie których prezes Siwiński omówił temat można znaleźć na stronie internetowej UKN: http://ukn.uw.edu.pl/2019/03/15/spotkanie-ukn-15-17-maja-2019-na-uniwersytecie-w-bialymstoku/
Fundacja Edukacyjna “Perspektywy” podjęła się realizacji dwuletniego projektu “doskonałości akademickiej”, który przyczyni się do:
- wykształcenia w wiodących ośrodkach akademickich profesjonalnych kadr menedżerskich i specjalistycznych posiadających kompetencje w zakresie rankingów akademickich i znających kluczowe aspekty tworzenia międzynarodowej reputacji uczelni,
- zwiększenia postrzegalności (visibility) i budowania wizerunku polskich uczelni na arenie międzynarodowej,
- podniesienia – w rezultacie zrealizowanych działań – pozycji polskich uczelni w międzynarodowych rankingach akademickich.
Do współpracy zaproszono Konferencję Rektorów Akademickich Szkół Polskich, Ośrodek Przetwarzania Informacji PIB (operatora systemu POL-on), dostawców baz danych: Elsevier oraz Clarivate Analytics, międzynarodową organizację IREG Observatory on Academic Ranking and Excellence, a także innych partnerów z obszaru szkolnictwa wyższego i jego ewaluacji.
Podczas realizacji projektu – finansowanego w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą DIALOG – grupa 20 najlepszych polskich uczelni otrzyma w szczególności wsparcie idące w kierunku zwiększenia ich kompetencji rankingowych i zasad raportowania danych do organizacji rankingowych.
Wykonawcą projektu jest Fundacja Edukacyjna “Perspektywy”, która posiada wieloletnie doświadczenie w zakresie rankingów akademickich w Polsce i na świecie. Natomiast nadzór nad realizacją projektu sprawuje Rada Projektu, której członkowie zostali delegowani przez MNiSW
W ramach projektu, analizą pod kątem potrzeb i możliwości polskich uczelni objęta zostanie grupa czterech prestiżowych rankingów akademickich (“Big-4” Group), w skład której wchodzą:
- Shanghai Ranking – Academic Ranking of World Universities (ARWU)
- Times Higher Education – World University Rankings (THE)
- QS World University Rankings (Quacquarelli Symonds – QS)
- US News Best Global Universities Rankings (US News)
Powyższe rankingi – przygotowywane cyklicznie przez uznane organizacje rankingowe z Chin, Wielkiej Brytanii i USA – mają solidne, transparentne metodologie i publikują na swoich listach co najmniej 1000 uczelni, co czyni z nich właściwe narzędzie monitoringu efektywności działania polskich uczelni, z których 17 było w 2018 roku na listach Top-1000 wymienionych rankingów. Dodatkowo mogą być też wzięte pod uwagę inne rankingi, w tym CWTS Leiden Ranking.
Podjęcie International Visibility Project (IntVP) należy postrzegać w trzech kontekstach:
- Kontekst akademicki. Umocnienie pozycji czołowych polskich uczelni w rankingach międzynarodowych, w tym rankingach “by subject”, jest warunkiem niezbędnym i koniecznym ich skutecznej obecności w międzynarodowych kontaktach akademickich i naukowych.
- Kontekst polityczny. Choć główną motywacją wprowadzenia Konstytucji dla Nauki nie była poprawa pozycji rankingowych polskich uczelni, to efektywność ustawy będzie oceniana również poprzez rankingi.
- Kontekst publiczny. Aby uzyskać zwiększenie finansowania publicznego w zakresie szkolnictwa wyższego i nauki potrzebny jest prosty i zarazem powszechnie zrozumiały przekaz, który upewni szerokie kręgi społeczeństwa i klasę polityczną, że sprawy w zakresie szkolnictwa wyższego i nauki idą we właściwym kierunku, a przyznane środki są dobrze wykorzystywane. Rankingi międzynarodowe mogą w Polsce, wzorem innych krajów, z powodzeniem taką funkcję pełnić.
Podsumowanie konferencji IREG, poświęconej rankingom szkół wyższych: W konferencji wzięli udział przedstawiciele grupy uczelni uczestniczących w „International Visibility Project”: Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Warszawskiego, Politechniki Warszawskiej, Politechniki Śląskiej, Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego i Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie. Rankingi pomagają podejmować młodym osobom decyzję, gdzie rozpocząć studia. Dlatego rankingi powinny być wiarygodnym źródłem wiedzy: zasady ich tworzenia powinny być przejrzyste. Natomiast organizacje przygotowujące rankingi powinny być niezależne od podmiotów, które oceniają i powinny być wolne od konfliktów interesów.
SESJA III
- Rola NCN w tworzeniu/finansowaniu szkół doktorskich – dr Marcin Liana, Zastępca Dyrektora NCN
NCN przygotowuje konkurs skierowany do podmiotów prowadzących szkoły doktorskie. Jego cel to wsparcie kształcenia doktorantów poprzez finansowanie stypendiów i projektów badawczych, realizowanych przez młodych naukowców w ramach rozpraw doktorskich, a także staży zagranicznych, mających za zadanie wspierać mobilność badaczy. Projekty będą realizowane przez doktorantów pod opieką ich promotorów, którzy będą pełnić rolę kierowników projektów. Badania można zaplanować na 36 lub 48 miesięcy, stosownie do okresu kształcenia doktoranta w szkole doktorskiej. W ramach projektu ze środków NCN możliwe będzie sfinansowanie stypendiów oraz kosztów projektu i kosztów pośrednich. NCN wystąpiło z wnioskiem do Ministerstwa Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od przychodów z tytułu niektórych stypendiów i innych środków finansowych przyznanych przez Narodowe Centrum Nauki.
NCN finansuje dużą ilość stypendiów naukowych w ramach wielu konkursów. Uczestnik szkoły doktorskiej będzie mógł otrzymywać stypendium NCN niezależnie od pobieranego stypendium przysługującego mu w ramach szkoły doktorskiej.
- Sprawy UKN
Następne spotkanie UKN planowane jest na 9-11 października 2019 na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.